Tính chất của bản đồ

Bản đồ là hình vẽ biểu thị bề mặt trái đất, các thiên thể hoặc khoảng không vũ trụ

trên mặt phẳng theo những quy tắc toán học xác định, được thu nhỏ theo quy ước và

khái quát hoá để phản ánh sự phân bổ, trạng thái và những mối liên hệ của các đối

tượng, hiện tượng tự nhiên, xã hội được chọn lọc và thể hiện bằng hệ thống ký hiệu và

mau sắc.

Có thể coi bản đồ là mô hình ký hiệu tượng hình nhằm tái tạo thực tại (đúng hơn là

một phần nào đó của thực tại). Bản đồ dùng phản ánh trực quan những tri thức đã tích

luỹ được cũng như nhận biết những tri thức mới.

(Theo Từ điển bách khoa Việt Nam, tập I, NXB Khoa học kỹ thuật, Hà Nội 1995)

1. Tính trực quan của bản đồ

Tính trực quan của bản đồ được biểu hiện ở chỗ bản đồ cho ta khả năng bao quát

và tiếp thu nhanh chóng các yếu tố chủ yếu và quan trọng nhất của nội dung bản đồ.

Một trong những tính chất ưu việt của bản đồ là khả năng bao quát, biến cái không

nhìn thấy thành cái nhìn thấy được. Bản đồ tạo ra mô hình trực quan của lãnh thổ, nó

phản ánh các hình thức về các đối tượng hoặc các hiện tượng được biểu thị. Qua bản

đồ người sử dụng có thể tìm ra được những quy luật của sự phân bố các đối tượng và

hiện tượng trên bề mặt trái đất.

Đây là một tính chất quan trọng của bản đồ, tính chất này có liên quan chặt chẽ với

cơ sở toán học của bản đồ. Căn cứ vào tỷ lệ và phép chiếu của bản đồ, căn cứ vào các

thang bậc của các ký hiệu quy ước... người sử dụng bản đồ có khả năng xác định được

rất nhiều trị số khác nhau như: Toạ độ, biên độ, độ dài, khoảng cách, diện tích, thể

tích, phương hướng và các trị số khác.

Chính do tính chất này mà bản đồ được dùng làm cơ sở để xây dựng các mô hình

toán học của các hiện tượng địa lý và để giải quyết những vấn đề khoa học và thực

tiễn sản xuất.

Tính chất đo được của bản đồ được sử dụng trong nhiều lĩnh vực như giao thông,

xây dựng, quy hoạch, quản lý đất đai, v.v..

Đó là khả năng lưu trữ, truyền đạt cho người đọc những tin tức khác nhau về các

đối tượng và các hiện tượng. Từ những thông tin hiện trạng cho ta những ý tưởng, phát hiện mới cho tương lai.

Ví dụ bản đồ hệ thống giao thông cho người đọc những thông tin về hiện trạng hệ

thống đường xá, từ đó người ta có thể định hướng sử dụng, cải tạo hay huỷ bỏ, v.v...

Đọc nguyên bài viết tại :
Tính chất của bản đồ